Öğretmenlerin akıllı tahta kullanımına yönelik görüşleri

Okullar, insanları çağın gereklerine uygun olarak yetiştirmek için açılan müesseselerdir. İçinde yaşadığımız çağın bilimsel düzeyini yakalamak, ona katkıda bulunmak, yönlendirmek ve bilimsel bulguları insanların hizmetine sunmak için okulların ileri düzeyde BT donanımına sahip olması gerekmektedir.

Ülkemiz genelinde FATİH Projesi ile, eğitim ve öğretimde fırsat eşitliğini sağlamak ve okullarımızdaki teknolojiyi iyileştirmek amacıyla BT araçlarının öğrenme-öğretme sürecinde daha fazla duyu organına hitap edilecek şekilde derslerde etkin kullanımı için; okul öncesi, ilköğretim ile ortaöğretim düzeyindeki tüm okulların dizüstü bilgisayar, projeksiyon cihazı ve internet altyapısı ile donatılması amaçlanmıştır.

Bu kapsamda FATİH projesi beş ana bileşenden oluşmaktadır. Bunlar: 1- Donanım ve Yazılım Altyapısının Sağlanması, 2- Eğitsel e-İçeriğin Sağlanması ve Yönetilmesi, 3-Öğretim Programlarında Etkin BT Kullanımı, 4- Öğretmenlerin Hizmetiçi Eğitimi, 5- Bilinçli, Güvenli, Yönetilebilir ve Ölçülebilir BT Kullanımının sağlanmasıdır.

Fatih Projesi Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yürütülmekte olup, Ulaştırma Bakanlığı tarafından desteklenen bir projedir. 3 yılda tamamlanması planlanmıştır. 1. Yıl ortaöğretim okulları, 2. Yıl ilköğretim ikinci kademe, 3. Yıl ise ilköğretim birinci kademe ve okul öncesi kurumlarının BT donanım ve yazılım altyapısı, e-içerik ihtiyacı, öğretmen kılavuz kitaplarının güncellenmesi, öğretmenler için hizmetiçi eğitimler ve bilinçli, güvenli, yönetilebilir BT ve internet kullanımı ihtiyaçlarının tamamlanması hedeflenmiştir.

e-Dönüşüm Türkiye kapsamında üretilen ve Ülkemizin bilgi toplumu olma sürecindeki eylemleri tanımlayan Bilgi Toplumu Stratejisi Belgesi, Kalkınma Planları, Bakanlığımız Stratejik Planı ve BT Politika Raporunda yer alan hedefler doğrultusunda 2013 yılı sonuna kadar dersliklere BT araçları sağlanarak, BT destekli öğretimin gerçekleştirilmesi amaçlanmıştır.

Devlet Planlama Teşkilatı tarafından hazırlanan (2006-2010) Bilgi Toplumu Stratejisi’nde Bilişim Teknolojilerinin Eğitim Sistemimizde kullanımıyla ilgili olarak “Bilgi ve iletişim teknolojileri eğitim sürecinin temel araçlarından biri olacak ve öğrencilerin, öğretmenlerin bu teknolojileri etkin kullanımı sağlana­caktır.” hedefi yer almaktadır.

Bu kapsamda;

Bakanlığımızdan örgün ve yaygın eğitim verilen kurumlarda bilgi ve iletişim teknolojisi altyapısını tamamlanması, öğrencilere bu mekanlarda bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanma yetkinliğinin kazandırılması, bilgi ve iletişim teknolojileri destekli öğretim programlarının geliştirilmesi istenmektedir. Bilgi Toplumu Stratejisi’nde ayrıca Bilgi toplumuna dönüşümün sağlanması için Milli Eğitim Bakanlığının görev alanıyla ilgili olarak aşağıdaki hedeflerin gerçekleştirilmesi istenmiştir.

1-Bireylerin yaşam boyu öğrenim yaklaşımı ve e-öğrenme yoluyla kendilerini geliştirmeleri için uygun yapıların oluşumu ve e-içeriğin geliştirilmesi,

2-Ortaöğretimden mezun olan her öğrencinin temel bilgi ve iletişim teknolojileri kullanım yetkinliklerine sahip olması,

3-İnternetin etkin kullanımı ile her üç kişiden birisinin e-eğitim hizmetlerinden faydalanması,

4-Herkese bilgi ve iletişim teknolojilerini öğrenme ve kullanma fırsatının sunulması,

5-Her iki kişiden birinin internet kullanıcısı olması,

6-İnternetin, toplumun tüm kesimleri için güvenilir bir ortam haline getirilmesi (MEB,2011)

Yüz öğretmenin katılımı ile yapılan bir araştırmada Öğretmenlerin etkileşimli tahtanın avantajlarını, 1. Görsel materyal kullanımı, 2. Hızlı ve pratik olması, 3. Bilginin depolanmasını sağlaması, 4. Zaman kaybını önlemesi, 5. Öğrenciye katkı sağlaması olmak üzere 5 temada ele aldıkları belirlenmiştir.

Araştırmaya katılan öğretmenlerin etkileşimli tahtanın dezavantajlarını;

1. Teknik sorunlar, 2. Elektrik kesintisi, 3. Zaman kaybı, 4. Öğrenciyle ilgili sorunlar, 5. Virüs bulaşması, 6. Öğretmenle ilgili sorunlar, 7. Tahta kaleminden kaynaklanan sorunlar, 8. Aşırı uyarana maruz kalmak gibi 8 temada ele aldıkları belirlenmiştir.

Etkileşimli tahta kullanımının avantajlarını şu şekilde özetleyebiliriz;

Resim, fotoğraf, video gibi görsel materyallerin derste etkin bir şekilde kullanılması, öğrencinin konuyu daha iyi anlamasını sağlamakta, öğretmene hız ve pratiklik kazandırmaktadır. Öğretmen soruları tahtaya yansıtarak zaman kazanmakta daha çok soru çözebilmektedir. Bu da zaman kaybını önlemektedir. Ayrıca ders notları ve konu ile ilgili bilgiler bilgisayar ortamında depolanabilmekte, tasnif edilebilmektedir. Bu sayede öğretmen istediği bilgiye istediği zaman ulaşabilmektedir. Bu durum konu tekrarlarını kolaylaştırmaktadır. Etkileşimli tahtalar öğrencinin öğrenme sürecine de katkı sağlarlar. Öğrencileri çok yönlü düşünmeye yönlendirmekte ve öğrencinin ufkunu açmaktadır. Diğer tahtalara göre daha temizdirler. Toz ve koku yapmazlar.(Kaynak: GÜCÜ, İ.(2014). Etkileşimli Tahta Kullanımının Avantajları ve Dezavantajlarına Yönelik Öğretmen Görüşleri İstanbul Üniversitesi, Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi).

Akıllı tahtada ders içeriği üzerinde önemli noktalar işaretlenebilir, öğrenci ve öğretmenler tarafından not ve yorumlar eklenebilir. Bu çeşit uygulamalar sosyal etkileşimi artırarak öğrenmeye katkı sağlayabilir (Türel&Demirli, 2010).

* Çizim araçları kullanılarak tahtaya daha düzgün, anlaşılır, renkli çizimler çok kısa sürede yapılabilir.

* Tahtadaki her çalışma yaprağı ayrı ayrı kaydedilebilir ve gerektiğinde bu çalışma yaprakları arasında hareket edilerek öğrencilerin konuyu hatırlamaları ve pekiştirmeleri sağlanabilir. Ayrıca kara tahtadaki gibi

yeniden çizmek yerine önceki haftalarda tartışılan bir görüntü birkaç saniyede ekrana geri çağrılabilir (Smith vd., 2005).

* Özellikle dokunarak öğrenme güdüsü ağır basan öğrenciler için tahtadaki materyale dokunarak taşıma, silme, not ekleme, şekil değiştirme gibi işlemler yapma imkânı sağlar (Bell, 2002).

* Büyüteç özelliğini kullanarak öğretmen belli noktaların (özellikle görme güçlüğü çeken öğrenciler için) daha net görülmesini, anlaşılmasını ve ekran perdesi veya spot ışığı ile öğrencilerin dikkatinin belli bir alanda toplanmasını sağlayabilir (Smith, 2008).

Etkileşimli tahta kullanımının dezavantajlarını şu şekilde özetleyebiliriz;

Etkileşimli tahta kullanımı esnasında öğretmenler, yazılım hatalarından, program versiyonlarından, kalibrasyon ayarlarından, sistemden, donanımdan, öğrencilerin tahtayı oynamasından, teknolojik altyapı eksikliğinden, ekipman eksikliğinden kaynaklanan bazı teknik sorunlar yaşamaktadır. Elektrik kesintileri de en önemli sorunlardan biridir. Teknik sorunlar ve elektrik kesintisi çok ciddi zaman kaybına, dersin aksamasına, zaman zaman da öğretmenin sınıftaki otoritesinin zayıflamasına neden olmaktadır. Etkileşimli tahta öğrencileri tembelliğe alıştırmakta, not tutma, yazma, çizme gibi alışkanlıklarının azalmasına neden olmaktadır. Dersler zaman zaman monotonlaşmakta, öğrenci ders içerisinde pasifleşmektedir. Öğrenciler hazıra ve görselliğe alışmaktadırlar. Bilgisayarlara virüs bulaşması, tahta kaleminin bozulması ve kaybolması da sorun oluşturmaktadır. Etkileşimli tahtalar, öğretmenin hareket alanını kısıtlamakta, öğretmeni ekrana bağımlı hale getirmektedir. Dersin hazırlık aşaması uzun sürmekte, hazır doküman kullanan öğretmenleri ise tembelliğe alıştırmaktadır. Ayrıca aşırı ışık ve radyasyon öğretmenlerin ve öğrencilerin sağlıklarını tehdit etmektedir.(Gücü 2014)(Kaynak: GÜCÜ İ. Etkileşimli Tahta Kullanımının Avantajları ve Dezavantajlarına Yönelik Öğretmen Görüşleri.(2014)

İstanbul Üniversitesi, Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi)

*Kullanım öncesinde veya sırasında teknik aksaklıklar ile karşılaşılması.

* Akıllı tahtada kullanıma uygun yeterli ve uygun materyalin bulunmaması (Somyürek vd. 2009)

* Sınıf ortamı ile ilgili ekranı net görememe, tahtanın konumu, aydınlatma, gürültü gibi fiziksel sorunlar (Hall&Higgins, 2005)

* Öğrencilerin bir süre sonra ilk heyecanını kaybetmesi (Becta, 2003; Türel, 2011)

* Akıllı tahta kullanımı konusunda öğretmenlere yeterli teknik desteğin ve eğitimin verilmemesi (Somyürek vd., 2009)

Ateş (2010) öğretmenlerle yaptığı çalışmada öğretmenlerin etkileşimlitahtaların zaman kazandığı, materyal çeşitliliği sağladığı, konu tekrarı yapmayı kolaylaştırdığı, sınıf kontrolünü kolaylaştırdığı, öğrencilerin derse ilgisin artırdığı ve derslerin zevkli geçmesini sağladığı konusunda olumlu düşüncede olduklarını belirlemiştir.(Ateş, M. (2010). Akıllı tahtaların kullanımı konusunda Türkiye’de ve yurtdışında yapılan araştırmalar, amacına uygun kullanıldığında akıllı tahtaların öğrencilerin öğrenmelerini ve motivasyonlarını artırdığını, öğretmenlerin derslerini daha etkili işlemelerine ve sınıfta işbirliği içinde aktif bir öğrenme ortamının oluşmasına katkı sağladığını ortaya koymaktadır.(Türel, 2011)

4. SONUÇLAR ve ÖNERİLER

Bu araştırmada, okullarda ( İlkokul, ortaokul, lise) görev yapan öğretmenlerin akıllı tahta kullanımı hakkındaki düşüncelerini ve karşılaştıkları problemleri tespit etmek amaçlanmıştır.

Anket verilerinden elde edilen sonuçlara göre öğretmenlerin akıllı tahtaya karşı olumlu bir tutum içinde oldukları, ancak akıllı tahta kullanımı hakkında öğretmenlere yeterli eğitim verilmesi gerektiği, bu konuda verilen eğitimin yeterli olmadığı görüşündedirler.

Öğretmenlerin bir bölümü Akıllı Tahtanın kendi yazılımı dışında farklı yazılımlara ihtiyaç duyduğunu belirterek yazılım konusunda eksiklikler olduğunu belirtmişlerdir. Akıllı tahta hakkında öğretmenlerin belirttikleri problemlerin çoğunun öğretmenlerin bu konuda yeterince bilgilendirilmemelerinden ve ellerinde kullanıma uygun yazılım, program vb. olmamasından kaynaklandığı anlaşılmaktadır. Araştırmacılara göre etkileşimli tahtalarla ilgili en önemli sorun % 24,8’lik oranla teknik sorunlardır. Teknik sorunları “yazılım hataları, program versiyonlarından kaynaklanan sorunlar, kalibrasyondan kaynaklanan sorunlar, sistemden kaynaklanan sorunlar, donanımdan kaynaklanan sorunlar, öğrencilerin tahtayı oynamasından kaynaklanan sorunlar, teknolojiden kaynaklanan sorunlar, ekipman eksikliğinden kaynaklanan sorunlar” oluşturmaktadır.(Kaynak: GÜCÜ İ.(2014) Etkileşimli Tahta Kullanımının Avantajları ve Dezavantajlarına Yönelik Öğretmen Görüşleri)

Öğretmenler ders esnasında akıllı tahtayı planlı ve ders süresine göre konuları yetiştirecek ve geri kalmayacak şekilde kullanma becerilerinin olduğunu ancak, bir bölümü akıllı tahta kullanırken teknik aksaklıklar yaşadıklarını da ifade etmişlerdir.

Anketteki ifadelerinden öğretmenlerin akıllı tahta kullanımına yönelik ilk başlardaki heyecanlarının yine devam ettiği ve akıllı tahta kullanımı konusunda öğrencilerin ilgisinin de devam ettiğini belirtmişlerdir.

Öğretmenler görsel derslerde ve konularda akıllı tahtaların kullanılmasının ders anlatımında faydalı olduğu görüşünde birleşmişlerdir.

Akıllı tahtaların öğrenmeyi kolaylaştırdığı, disiplin proplemi yaşamadan dersini işlediği, öğrencilerin akıllı tahta kullanılarak işlenen derslerde daha başarılı oldukları, akıllı tahta ile işlenen derslerde öğrencilerin dikkatlerini daha iyi çektikleri anlaşılmaktadır.

Öğretmenlerin akıllı tahtayı kullanmalarının kendilerini yormadığını aksine motivasyonlarını artırdığını belirtmeleri sevindirici bir durum olup, bu konuya ne kadar sahip çıktıklarını göstermektedir.

Yapılan bu çalışmada öğretmenlerin akıllı tahta kullanımlarının yaş seviyesine bağlı olarak, genç yaştaki öğretmenlerde daha fazla, yaş seviyesi arttıkça akıllı tahta kullanımının da azaldığı görülmektedir.

Okullardaki akıllı tahta sayısını artırmak, akıllı tahta kullanımının yaygınlaşması için doğru bir adım gibi görünebilir. Ancak en önemlisi akıllı tahtanın derslerde etkin kullanımına yönelik ciddi planlamaların ve ihtiyaç analizlerinin yapılması, kullanımda meydana çıkabilecek sorunların giderilmesine yönelik önemli bir ihtiyaçtır.

Bu araştırmada sadece Trabzon İli Köprübaşı İlçesindeki okullarda görev yapan az sayıda öğretmenin görüşleri belirlenmiştir. Bu konudaki çalışmaların daha geniş örneklemler üzerinde yapılması, konu ile ilgili uygulamalar ve yaşanan sıkıntılar hakkında daha geniş verilerin elde edilmesine katkı sağlayacaktır.

Akıllı tahtalar okullarda ilk kullanılmaya başlandığı zaman öğretmenlerin kullanım düzeyleri ile şimdiki durum arasında olumlu bir ilerlemenin olduğu görülmektedir. Üniverstelerde ve eğitim fakültelerinde bu konu üzerinde yapılan çalışmalarda bu durumu desteklemektedir.

Yapılan araştırmalarda ortak olarak dile getirilen önerilerden bir kısmını sıralayacak olursak şunları söyleyebiliriz;

- Öğretmenlere teknik konularda hizmet içi eğitim verilmeli.

- Etkileşimli tahtalarda kullanılan yazılımlar geliştirilmeli.

- Etkileşimli tahtaların bakımları ve yazılımların güncellenmesi düzenli olarak yapılmalı.

- Okullarda bilgisayardan ve etkileşimli tahtalardan anlayan, teknolojik yeterliliğe sahip teknik elemanlar bulunmalı. )(Kaynak: GÜCÜ İ. (2014)Etkileşimli Tahta Kullanımının Avantajları ve Dezavantajlarına Yönelik Öğretmen Görüşleri.İstanbul Üniversitesi, Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi)

-Proje kapsamında mevcut durumdan farklı olarak her okula akıllı tahta yaklaşımı, daha önce akıllı tahta kullanmamış öğretmenlerin kaygılarını artırmaktadır. Özellikle akıllı tahtada kullanabilecekleri yazılımların hazırlanması noktasında öğretmenlere destek verilmelidir. Fatih Projesinin etkili ve verimli olabilmesi için öncelikle öğretmenlerin, öğrencilerin ve yöneticilerin teknolojik cihazlarla ilgili kaygıları dikkate alınmalıdır.(Kaynak: GÜROL M.,DONMUŞ V., ARSLAN M.(2011)

İlköğretim Kademesinde Görev Yapan Sınıf Öğretmenlerinin Fatih Projesi İle İlgili Görüşleri;

-Öğretmenliğe hazırlanan eğitim fakültesindeki adayların mezun olmadan akıllı tahta kullanımı konusunda yeterli bilgi ve beceriyi alması gerekir. Yapılan bir araştırmada öğrenciler etkileşimli tahta kullanmayı öğrenememe gerekçeleri arasında öğretim elemanlarının etkileşimli tahtayı kullanmamalarını da göstermektedirler. Eğitim Fakültelerinde

etkileşimli tahta sayısı artırılmalı ve bilgisayar derslerine etkileşimli tahta kullanımının öğretimini sağlamaya yönelik işlevsellik kazandırılmalıdır. Etkileşimli tahta sadece elektronik ve teknolojik bir alet kullanımı değildir. Öğretmenlerimizin

algıladığı ve kullandığı gibi projeksiyon özellikli bir yansıtma aracı olarak düşünülmemelidir. Kaynak.(KORKMAZ E.KORKMAZ C.(2015) Öğretmen Adaylarının Etkileşimli Tahta Kullanımına Yönelik Görüşleri

-Akıllı tahta kullanımı ders anlatmada olmazsa olmaz veya bir araç olarak değil amaç olarak kullanılmalı ve akıllı tahtaların olumsuzlukları ile ilgili kaygılarda göz önünde bulundurulmalıdır. Akıllı tahta var artık öğretmen olmasa da olur gibi bir anlayış benimsenmemelidir.(Kaynak: İ.Bulut-E.Koçoğlu (2012) Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Akıllı Tahta Kullanımına İlişkin Görüşleri (Diyarbakır İli Örneği)

KAYNAKÇA

GÜCÜ, İ.(2014). Etkileşimli Tahta Kullanımının Avantajları ve Dezavantajlarına Yönelik Öğretmen Görüşleri İstanbul Üniversitesi, Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi).

ÖZTÜRK, M. AKGÜN,Ö.E. (2012) Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Paylaşım Sitelerini Kullanma Amaçları ve Bu Sitelerin Eğitimlerinde Kullanılması ile İlgili Görüşleri.

KAFADAR,O. AKMAN,GN. (2014) Afyon Kocatepe Üniversitesi Çay Meslek Yüksekokulu İşletme Yönetimi Programı yönetim ve Organizasyon Bölümü Bilimsel Araştırma Yöntemleri Dersi Nicel ve Nitel Araştırma Yöntemleri.

GÜROL M. DONMUŞ V. ARSLAN M. (2011) İlköğretim Kademesinde Görev Yapan Sınıf Öğretmenlerinin Fatih Projesi İle İlgili Görüşleri.

KORKMAZ, E. KORKMAZ, C. (2015) Öğretmen Adaylarının Etkileşimli Tahta Kullanımına Yönelik Görüşleri.

DEMİR .Ö. 2015.

İ.Bulut. E.Koçoğlu (2012) Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Akıllı Tahta Kullanımına İlişkin Görüşleri (Diyarbakır İli Örneği),

YORUM EKLE
YORUMLAR
İlyas ERGEN
İlyas ERGEN - 2 yıl Önce

Yöneticiler olarak sizin gibi çalışkan çalışanlarımız olmadan her zaman eksik kalıyoruz. Her gün çalışmalarımıza verdiğiniz destek ve sıkı çalışmanız için teşekkür ederiz.

banner81

banner22

banner21

banner24